Tales dot gr

Ανήκομεν εις τη Δύσιν

Αν μπορούσαμε να γυρίσουμε το ρολόι της ιστορίας έναν αιώνα πίσω, να το σταματούσαμε ας πούμε κάπου στο 1916, θα βρισκόμασταν σε μια σκληρή αλλά πολύ ενδιαφέρουσα εποχή για το Ελληνικό κράτος. Ακριβώς πριν 100 χρόνια, τον Σεπτέμβριο του 1916, εκδηλώθηκε το κίνημα της Θεσσαλονίκης, υπό την ηγεσία του Ελευθέριου Βενιζέλου. Το κίνημα ήταν στην πραγματικότητα ένα πραξικόπημα της Βενιζελικής παράταξης ενάντια στον βασιλιά Κωνσταντίνο και στην κυβέρνηση των Αθηνών, που υποστήριζαν την ουδετερότητα απέναντι στην αντιμαχόμενες παρατάξεις του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.  Με τα όπλα της Αντάτ η κυβέρνηση της Εθνικής Αμύνης, όπως ονομάστηκε αργότερα, σχηματίστηκε στην,τότε, πρόσφατα κατακτημένη Θεσσαλονίκη και είχε αρχικά υπό τον έλεγχό της την Μακεδονία, τα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη. Αργότερα όμως κατάφερε να επικρατήσει σε όλη τη χώρα.Ήταν η κορύφωση μιας αντιπαράθεσης που είχε τις ρίζες της στο κίνημα του 1909, ένα στρατιωτικό κίνημα που έφερε τον Βενιζέλο στην Ελλάδα. Η περαιτέρω ανάλυσή του όμως ξεπερνάει το μέγεθος του παρόντος άρθρου.

Το Βενιζελικό κίνημα κυβέρνησε την Ελλάδα μέχρι και το Νοέμβριο του 1920, που προκηρύχθηκαν εκλογές στον απόηχο της συνθήκης των Σεβρών. Τις εκλογές εκείνες έχασε ο Βενιζέλος. Ακολούθησαν πολλά σημαντικά γεγονότα, όπως η Μικρασιατική εκστρατεία, η καταστροφή της Σμύρνης και ο μαζικός εκτοπισμός των χριστιανικών πληθυσμών από την Μικρά Ασία. Δεν πρέπει τέλος να ξεχνάμε την μαζική ανταλλαγή των πληθυσμών σε όλη την επικράτεια της πάλαι ποτέ Οθωμανικής αυτοκρατορίας, που κυριολεκτικά συνετρίβη στον πόλεμο εκείνο.

Ο σημερινός χάρτης της Μέσης Ανατολής διαμορφώθηκε ουσιαστικά τότε. Δυό συνθήκες καθόρισαν το μέλλον της περιοχής. Η συνθήκη των Sykes - Picot, το 1916, ή αλλιώς συνθήκη της Μικράς Ασίας, που μοίρασε την Μέση Ανατολή και δημιούργησε τα σύγχρονα κράτη της, όπως το Ιράκ, η Συρία, ο Λίβανος κλπ. Επίσης η συνθήκη της Λωζάνης, το 1923, που επικύρωσε την δημιουργία της περιορισμένης πια στην χερσόνησο της Ανατολίας σύγχρονης Τουρκίας. Η συνθήκη της Λωζάνης θεωρείται και η γενεσιουργός συνθήκη του Ελληνικού κράτους, όπως το γνωρίζουμε σήμερα.

Το πρόβλημα όμως που κληροδότησαν αυτές οι συνθήκες είναι το ότι καθορίστηκαν από τα πάνω τεχνητά σύνορα και κράτη ίσως, χωρίς να ληφθεί υπόψιν η θέληση των λαών της περιοχής. Δημιουργήθηκαν επίσης τεχνητά έθνη σε μια περιοχή που δεν ήξερε καλά καλά τι θα πει έθνος.

Με την παραπάνω σύντομη αναφορά στην ιστορία της περιοχής, φωτίζονται πολλά από τα σημερινά γεγονότα. Ο πόλεμος της Συρίας, η τουρκική αμφισβήτηση της κυριαρχίας στο Αιγαίο και η επιμονή του Τούρκου πρωθυπουργού να στείλει στρατό στην πλούσια σε πετρέλαιο Ιρακινή περιοχή της Μοσούλης, που τώρα είναι σε εξέλιξη επιχείρηση ανακατάληψής της από την κυριαρχία του ISIS ( Ισλαμικό κράτος ).

Για να ακριβολογήσουμε, εδώ και πάνω από είκοσι χρόνια, από την πρώτη Αμερικανική επέμβαση στο Ιράκ το 1991, παρακολουθούμε την ανακατανομή της ισχύος στην ευρύτερη περιοχή. Επίσης, λόγω της έντασης των συγκρούσεων, είναι πιθανό να αλλάξει ο γεωπολιτικός χάρης και να φτάσουμε τελικά στην χάραξη νέων συνόρων. Κάτι αντίστοιχο συνέβη και στην πρώην Γιουγκοσλαβία άλλωστε.

Με βάση την  ανάλυση, αναδεικνύονται  και τα σκληρά διλήμματα της Ελληνικής διπλωματίας. Η πλήρης πρόσδεση του Ελληνικού κράτους στα δυτικά συμφέροντα, που βίαια επέβαλε ο Ελευθέριος Βενιζέλος πριν από 100 χρόνια, αποτελεί ακόμα τον οδηγό της εξωτερικής μας πολιτικής. Και οι κίνδυνοι είναι τόσο μεγάλοι, που κανείς δεν τολμά να αλλάξει την προκαθορισμένη αυτή πορεία. Παρακάτω παραθέτουμε ένα βίντεο από την Ελληνική Βουλή της δεκαετίας του 70, με τοποθετήσεις του Κωνσταντίνου Καραμανλή και του Ανδρέα Παπανδρέου. Αναφέρονται ακριβώς στο "Ανήκομεν εις την Δύσιν". Θα καταλάβετε τότε γιατί ποτέ δεν ήταν συζητήσιμο κάτι άλλο πέρα από την συναινετική παραμονή ή αποχώρηση της χώρας από τη ζώνη του Ευρώ. Γιατί ακόμα και ο Ανδρέας Παπανδρέου με το σύνθημα "Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες", δεν τόλμησε να τραβήξει την χώρα από την θεμελιώδη αυτή επιλογή του Ελ. Βενιζέλου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί βασική επιδίωξη των ελίτ του δυτικού κόσμου και είναι απότοκο του προβληματισμού που επικράτησε μετά την λήξη του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, που στην πραγματικότητα ήταν η συνέχεια του προηγούμενου. Γι αυτό είμαστε επιφυλακτικοί απέναντι στους διάφορους προφήτες που διαλαλούν την διάλυση του Ευρώ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εμείς το θεωρούμε δύσκολο να συμβεί. Γιατί στην συγκεκριμένη παγκοσμιοποιημένη οικονομία το μέγεθος είναι κρίσιμο και οι Ευρωπαϊκές χώρες χρειάζονται το μέγεθος της Ένωσης για να διατηρήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.  Αλλά και η πατρίδα μας θα έμοιαζε με ακυβέρνητη βάρκα σε τρικυμισμένη θάλασσα, αν έχανε τα εξωτερικά της ερείσματα, που είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ΗΠΑ.

Ακούγεται δύσκολο και ίσως κοινότοπο, όμως όσο αφορά τους εξωτερικούς κινδύνους,να μένουμε ενωμένοι, αυτή είναιη πρώτη μας επιλογή. Έπειτα δυνατότεροι, ίσως εκτιμήσουμε καλύτερα τι συμβαίνει γύρω μας. Σε κάθε περίπτωση, συνετό θα ήταν να περιμένουμε όξυνση των γεωπολιτικών προβλημάτων το επόμενο διάστημα, με πιθανή οξύτερη αμφισβήτηση της συνθήκης της Λωζάνης.